این روزها، همه ما در شرایط بحرانی مبارزه با پندمی بیماری کووید ۱۹ هستیم. پزشکان و متخصصان در سرتاسر جهان مردم را به رعایت دقیق اصول بهداشتی و نظافت فردی دعوت می‌کنند. شاید فکر کنید اگر خرید دو ماه‌تان را انجام داده‌باشید و توی منزل در کنار عزیزان خود قرنطینه شوید کرونا تهدیدتان نخواهد کرد. اما یک عامل انتقال ویروس دیگر نیز وجود دارد که تا همین اخیرا از نظر بسیاری از پزشکان و پژوهشگران مخفی مانده بود. این عامل شیوع کرونا، چیزی نیست جز سیستم تهویه مطبوع بیمارستان‌ها. در ادامه به راهکار تهویه مطبوع مقابل ویروس کرونا خواهم پرداخت.
پندمی چیست؟
در چند روز اخیر سازمان بهداشت جهانی بیماری ناشی از COVID-19 را پندمی اعلام کرد. سازمان بهداشت جهانی هنگامی یک بیماری را پندمی Pandemic اعلام می کند که آن بیماری فراتر از انتظار و پیشبینی ها در سطح جهان پخش شود و مردم کشور ها نسبت به آن ایمن نباشند. پندمیک موج دوم و افزایشی بیماری در کشور هاست و طبق تعاریف بین المللی بیماری بر اثر سفر در کشور های دیگر پندمیک محسوب نمی شود. مهمترین اتفاقی که در این موقع رخ می دهد همکاری و همدلی کشور ها و انسانهاست که بتوانند با کمک هم بر این همه گیری عمومی با اعلان بالا پیروز شوند.
تأثیر تهویه مطبوع بر ویروس کرونا
اخیرا تحقیقات صورت گرفته در رابطه با شستشو و نظافت اتاق‌های بیمارستان شواهد جدیدی را ارائه کرده‌اند. بر اساس این تحقیق که در اتاقی با سه بیمار مبتلا به ویروس کرونا انجام شده است، معلوم شده که انتقال و شیوع این ویروس بسیار سریع‌تر و همه گیرتر از آن است که فکر می‌کردیم.
بله، همان‌طور که اشاره شد، ویروس کرونا از طریق سیستم‌های تهویه مطبوع نصب شده در جاهای مختلف ساختمان‌ها نیز قابل انتقال است. اما کارشناسان چگونه به این کشف مهم دست یافتند؟ این موضوع که ویروس کرونا ممکن است از کانالهای هوا نیز منتقل شود، اولین بار توسط دانشمندانی کشف شد که این ویروس را روی کانالهای هواکش یک بیمارستان مشاهده نمودند.
پس از نظافت کامل یک اتاق سه بیماره، متخصصین به این نتیجه رسیدند که ویروس کرونا بسیار همه گیر تر از آن است که فکر می‌کردند. یعنی، هر چه تا به حال در مورد نرخ میرایی پایین و در مقابل آن سرعت شیوع بالای این ویروس شنیده‌اید باز هم کم است.
هر چند بیمار مورد آزمایش دارای علائم “خفیف” بود، اما دانشمندان مرکز ملی بیماری‌های عفونی در سنگاپور به نتیجه‌ای جدید دست یافتند. این دانشنمندان در جریان تحقیقات خود موفق شدند شواهدی مبنی بر وجود ویروس کرونا را در خروجی تهویه اتاق پیدا کنند. این کشف حاکی از آن است که قطرات ریز حاوی ویروسی در جریان هوا جابجا شده و روی تجهیزاتی مانند کانالهای تهویه می نشینند. راهکار تهویه مطبوع مقابل ویروس کرونا چیست؟
البته استفاده از دستگاه تصفیه هوا که به سیستم استریلیز و فیلتر های پلاسمای مخصوص مجهز است در کشور آلمان به کنترل پخش ویروس کمک شایانی کرده است ولی باز هم توصیه به عملکرد در راستای قوانین اشری می شود.
راهنمای اشری در خصوص راهکار تهویه مطبوع مقابل ویروس کرونا
سازمان اشری ASHRAE به تازگی اطلاعات سودمندی در خصوص مبارزه با کووید ۱۹( COVID19 ) ارائه کرده است. در راستای تلاش‌های جهانی برای مبارزه با پندمی کووید ۱۹، اشری تمام تلاش خود را به کار بسته تا در خصوص عملکرد و نگهداری سیستم‌های تهویه مطبوع، بهترین اطلاعات را ارائه کرده و گام مهمی در ریشه کنی ویروس کرونا بردارد.
شما می‌توانید در لینک ASHRAE COVID-19 Preparedness Resources webpage به آسانی به منابع اطلاعاتی موجود در رابطه با تهمیدات اشری در خصوص بیماری کووید ۱۹ دست یابید.
این روزها همه در مورد ویروس کرونا و بیماری کووید ۱۹ صحبت می‌کنند. همه می‌دانیم که متأسفانه در ماه‌های اخیر، نرخ رشد صعودی ویروس کرونا در سطح جهان بسیار نگران کننده بوده است. مسلما یکی از مهمترین راه‌های انتقال ویروس کرونا در ساختمان‌ها اعم از منازل و بیمارستان‌ها، مسیر سیستم تهویه مطبوع است. اما جای امیدواری است که انجمن های بزرگی چون اشری، بی تفاوت ننشسته و راهکار‌ها و استانداردهایی برای مبارزه با ویروس‌های هوازی ارائه کرده اند.
البته هرچند اشری به اقدامات گسترده‌ای در خصوص آگاهی از نحوه انتقال ویروس کرونا پرداخته‌است؛ اما نمی‌توان نقش مهم ساخت و سازهای سالم و قانونی را دست کم بگیریم. مهندسین، مالکین پروژه ها و حتی پیمانکاران میتوانند به آسانی به متن راهنمای اشری در مورد ویروس کرونا دسترسی پیدا کنند. این افراد میتوانند با ملاحظه متن این راهنما، روشهای لازم را برای محافظت از ساکنین ساختمانهای خود در برابر ویروس کرونا به کار بندند.
سایت اشری اخیرا لینک جدید position document on Airborne Infectious Diseases را در صفحه خود قرار داده است. بر اساس سند راهنما، تمامی تأسیسات و تهویه و مطبوع باید حتی‌الامکان، بر اساس حداقل استانداردهای موجود ساخته شده و مورد بهره برداری قرار گیرند.
راهکار تهویه مطبوع مقابل ویروس کرونا – استاندارد های اشری
ANSI/ASHRAE Standard 62.1-2019
تهویه با کیفیت قابل قبول برای هوای ورودی: در این مقاله به حداقل میزان تهویه هوا و دیگر معیارهای تولید IAQ که برای انسان قابل تحمل بوده و اثرات مضر را به حداقل می‌رساند اشاره شده است.
ANSI/ASHRAE Standard 62.2-2019
کیفیت قابل قبول هوا: این استاندارد مربوط به کیفیت قابل قبول هوای ورودی در ساختمانهای مسکونی است. بر اساس این استاندارد، حداقل سیستم‌های تهویه هوای طبیعی و مکانیکی مورد نیاز و نقش آنها اشاره شده است. در ضمن، عایق ساختمانی که بتواند جریان هوای ورودی قابل قبولی را در طبقات پایین ساختمانهای مسکونی ایجاد کند نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
ANSI/ASHRAE/ASHE Standard 170-2017
تهویه مطبوع تأسیسات درمانی: راهنما، قوانین و مقررات مختص به طراحان تأسیسات درمانی در این مقاله مورد تأکید قرار گرفته‌اند. همچنین، در این بخش می‌توانید در مورد فضای بیمارستان‌ها، محوطه بیمارستان، و محل سکونت پرستاران نیز اطلاعاتی کسب کنید.
ANSI/ASHRAE Standard 52.2-2017
تهویه تأسیسات مراکز بهداشت: راهنما و مقررات استفاده از دستگاه‌های تهویه هوا و همچنین دستور به طراحان تأسیسات به کار رفته در مراکز بهداشت و درمان در خصوص پیروی از این مقررات در ان مقاله آورده شده است. این استاندارد، عمدتا بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها و مراقبت‌های خانگی را هدف قرار می‌دهد.
ANSI/ASHRAE Standard 52.2-2017
روش های تست: در این مقاله روشهای تست دستگاه‌های تهویه مطبوع برای پاکسازی بهینه در مقیاس ذره توضیح داده شده است. در این بخشنامه، یک تست آزمایشگاهی برای سنجش عملکرد دستگاه‌های تهویه مطبوع در از بین بردن ذراتی در مقیاس‌های مشخص ارائه شده‌است.
ANSI/ASHRAE Standard 55-2017
شرایط طراحی داخلی فضاهای مسکونی: در این قسمت به طور خاص، شرایط دمایی قابل قبول برای فضاهای مسکونی تعریف شده است. این برنامه عمدتا مختص به طراحی و اجرای پروژه‌های ساختمانی و دیگر فضاهای مسکونی است.
ANSI/ASHRAE Standard 185.2-2014
روش لامپ های ماوراء بنفش: لامپ های ماوراء بنفش به کار رفته در تجهیزات تهویه هوای مطبوع یا کانالهای عبور هوا که به غیرفعالسازی میکرواورگانیسم‌های سطوح تحت تشعشع کمک می‌کنند. بر اساس این استاندارد اشری، از یک تست برای اندازه‌گیری شدت تأثیر لامپ های ماوراء بنفش بر سطوح پرتو زده، استفاده می‌شود. البته این تست تنها زمانی قابل اجراست که شرایط عملکرد دستگاه تهویه هوای مطبوع از قبل مشخص شده باشد.
ANSI/ASHRAE Standard 161-2018
کیفیت هوا در هواپیماهای تجاری: در این برنامه پیش نیازهای اساسی هواپیماهای تجاری – از نظر شرایط تهویه- ارائه شده است. همچنین روش‌ها و تست‌هایی نیز ارائه شده است که بر اساس آنها، همه پروازهای تجاری میتوانند با استانداردهای مربوط به تهویه مطبوع هوا به کار خود ادامه دهند.
ASHRAE Guideline 28-2016
کیفیت هوا در هواپیماهای تجاری: این برنامه در واقع، مکمل برنامه قبل است. تنها تفاوت این برنامه با برنامه ANSI/ASHRAE Standard 161-2018 وجود تحقیقات و اطلاعات تکمیلی در حوزه استانداردهای تهویه مطبوع در جریان پروازهای تجاری است. مسئولین پرواز، میتوانند با مطالعه این اطلاعات و راهنمایی‌های موجود، از ایجاد شرایط تهویه مناسب و مطلوب در هواپیماها اطمینان حاصل کنند.
پیشنهاد اشری برای مبارزه با ویروس‌های هوازی
ایده اصلی این سند قانونی تنها یک چیز است. این که مراکز درمانی –جدید و قدیمی- پناهگاه‌های شلوغ، اتاق‌های انتظار و به طور کلی تمامی تأسیساتی از این دست وظیفه خطیرتری بر دوش دارند. در واقع، این مراکز نباید صرفا خود را به استانداردهایی که در بالا اشاره شد محدود سازند.
پیشنهاد اشری این است که مراکز پر تردد درمانی برای کسب اطمینان از شرایط استاندارد تهویه مطبوع، از تکنیک‌هایی که در فرم ASHRAE’s Indoor Air Quality Guide ارائه شده استفاده کنند. اشری این اطمینان را به کاربران خود می‌دهد که با پیروی از این استانداردها و توصیه‌های ایمنی، آمادگی بسیار بیشتری برای کنترل بیماری‌های ناشی از عفونت‌های هوازی خواهند داشت.
اما شاید این سوال به ذهن شما خطور کند که دلیل این همه تأکید بر نقش دستگاه‌های تهویه هوای مطبوع چیست؟ همه می‌دانیم که ذرات ریز بسیار زیادی در هوا معلق هستند. این ذرات هرکدام قادرند مدت معینی را زنده مانده و جان ساکنین آن فضا را تهدید کنند. از طرفی، یکی از ساز و کارهای دستگاه‌های تهویه هوای مطبوع این است که ذرات هوا را از جایی به جای دیگر منتقل نماید. اما ای کاش این جابجایی فقط شامل ذرات هوا می‌شد، نه عوامل بیماری زای متعدد معلق در هوا.
به طور کلی، راهکار های تهویه مطبوع مقابل ویروس کرونا عبارتند از:
- تأمین هوای پاک برای بیماران مشکوک
- ورود و خروج ذرات آلوده هوا
- رقیق کردن هوای داخل یک فضای بسته –مانند اتاق بیمارستان- از طریق تأمین هوای پاک و یا فیلتر هوا
- پاکسازی هوای درون اتاق
استراتژی‌های پیشنهادی اشری
راهکار های تهویه مطبوع مقابل ویروس کرونا از دیدگاه اشری استفاده از استراتژی‌های زیر است:
- تهویه اجباری
- جریان لامینار
- استفاده از DPS جهت سنجش عملکرد فیلتر ها
- تهویه هوشمند
- فیلتراسیون
- استفاده از UV
توصیه می‌شود که تمامی دست اندرکاران حوزه ساخت و ساز اعم از مهندسین، پیمانکاران، سرمایه گذاران و حتی ساکنین و مالکین با متخصصین مبارزه با بیماری‌های عفونی همکاری کنند. این متخصصین از اطلاعات و مهارت کافی در خصوص نحوه انتقال بیماری‌های عفونی در فضاهای مختلف به ویژه فضاهای درمانی پرتردد برخوردار هستند. اگر شما نیز قصد ساخت و ساز و یا خرید ملکی را دارید، بهتر است که از استراتژی‌های پیشنهادی این کارشناسان و متخصصین بی بهره نمانید. بدین ترتیب می‌توانید با خیال آسوده، ریسک بیماری و خسارات جانی را تا حد قابل توجهی کاهش داده و یا مانع از آن شوید.
منبع:
https://facilityexecutive.com/2020/02/coronavirus-and-hvac-ashrae-releases-guidance-material/